Τετάρτη 9 Σεπτεμβρίου 2009

Τα greeklish κερδίζουν έδαφος και απειλούν την ελληνική γλώσσα

Της Γιωτας Mυρτσιωτη (Από την Εφημερίδα Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, Τρίτη 8 Σεπτεμβρίου 2009)
Ανταλλάσσουν SMS με ευχέρεια και σε χρόνο μηδέν. Κινητά και Διαδίκτυο δεν αποτελούν απλώς προέκταση του χεριού τους αλλά τρόπο ζωής και συνήθεια που έχουν τη δική τους γλώσσα επικοινωνίας και επηρεάζει τον γραπτό λόγο των μαθητών απειλώντας σοβαρά... την ελληνική γλώσσα.
Τα λεγόμενα greeklish όχι μόνο δεν εξαφανίστηκαν, αλλά τείνουν να καθιερωθούν ως η επίσημη γλώσσα των Ελλήνων χρηστών στην ηλεκτρονική επικοινωνία. Τη χρησιμοποιεί ένα μεγάλο και διαρκώς αυξανόμενο ποσοστό των μαθητών γυμνασίου και λυκείου (77,4%) σε SMS και Μail, σε chat-forum και Smartphone σε Pda, σε σημειώσεις και χειρόγραφα. Και, μπορεί οι λόγοι της χρήσης να είναι ο εθισμός, εξοικονόμηση χρόνου ή μόδα, ωστόσο οι επιπτώσεις στην ορθογραφία και στη σύνταξη είναι πλέον εμφανείς στη συντριπτική πλειονότητα των νέων ηλικίας 12 - 18 ετών με ενδείξεις για επέκταση του φαινομένου και σε μαθητές μικρότερης ηλικίας.
Τις επιρροές των greeklish στις σχολικές επιδόσεις και συγκεκριμένα «στην ορθογραφική ικανότητα των μαθητών» καταγράφει έρευνα που διενήργησε το παιδαγωγικό τμήμα νηπιαγωγών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και παρουσιάστηκε στο συνέδριο με θέμα «Η διδασκαλία της ελληνικής ως πρώτης μητρικής ως δεύτερης/ξένης».
Τα χαρακτηριστικά του ιδιόμορφου αυτού, γραπτού κυρίως, λόγου, είναι η σύντμηση των λέξεων (tespa αντί τέλος πάντων, tpt αντί για τίποτα, dld αντί για δηλαδή, mnm αντί για μήνυμα ..), ο συνδυασμός ελληνικών και λατινικών γραμμάτων σε μια λέξη, η χρήση λατινικών χαρακτήρων (giati, pame), η κατάργηση της ορθογραφίας, η παράλειψη τονισμού ή σημείων στίξης, η χρήση αγγλικών σημείων στίξης, με αποτέλεσμα την αύξηση ορθογραφικών λαθών στο σχολείο ακόμη και σε μαθητές που παλαιότερα παρουσίαζαν καλύτερες επιδόσεις στον γραπτό λόγο.
Λέξεις γραμμένες σε greeklish συνάντησαν οι φιλόλογοι στα γραπτά μαθητών σε ποσοστό 64,3%, κυρίως στη Ν. Γλώσσα - Εκθεση, στη Λογοτεχνία και σπανιότερα στην Ιστορία. Οι επιρροές εντοπίζονται κυρίως σε ορθογραφικά λάθη (ο αντί για ω, η συνεχής χρήση του ι), στη φωνητική απόδοση των διπλών συμφώνων (κσ αντί για ξ, πσ αντί ψ π.χ. επσακσε) και στην ορθογραφική απόδοση των λέξεων (π.χ. «ικογενια», «ινε» κ.ά.). Σύμφωνα με την έρευνα, οι μαθητές που παραδέχθηκαν ότι χρησιμοποιούν στο γυμνάσιο τα greeklish αγγίζει το 67,8%, στο EΠΑΛ το 70,2% και στο ΓΕΛ 88,5%. Οι μισοί από τους μαθητές χρησιμοποιούν greeklish από δύο έως και περισσότερα χρόνια και το 63% καθημερινά ή πολλές φορές την ημέρα. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 19% των μαθητών της Α΄ και το 51,6% της Β΄ τάξης γυμνασίου δήλωσε ότι χρησιμοποιεί τα greeklish τουλάχιστον δύο χρόνια, που σημαίνει ότι η χρήση τους ξεκινάει από το δημοτικό, «φαινόμενο» που, όπως ανέφερε ο επικεφαλής της έρευνας Θ. Μπράτιτσης, πρέπει να ερευνηθεί εις βάθος.

1 σχόλιο:

Vasilis Simeonidis είπε...

Απορώ με την άκριτη αναπαραγωγή και διάδοση της συγκεκριμένης έρευνας

Ανήκω στο 35,7% των φιλολόγων. Σύμφωνα με την έρευνα «μόνο το 64,3% των φιλολόγων θεωρεί ότι η χρήση των greeklish απειλεί την ελληνική γλώσσα»

Νομίζω ότι το ποσοστό είναι υπερβολικά υψηλό. Δυσκολεύομαι να πιστέψω ότι τόσο πολλοί φιλόλογοι δεν μπορούν να κάνουν τη θεμελιώδη διάκριση ανάμεσα στη γραφή και στη γλώσσα. Αλλά περισσότερο εκπλήσσομαι από τη σύγχυση (ανάμεσα στις δύο έννοιες) που γίνεται σε μια «επιστημονική» έρευνα.

Το δημοσίευμα μου δημιουργεί πολλά ερωτηματικά. Σύμφωνα με αυτό τα γκρίκλις επηρεάζουν αρνητικά την ορθογραφία. Συγκεκριμένα οδηγούν:
«σε παράλειψη τονισμού». Αν υπάρχει επίδραση σημαίνει ότι θα έχουμε και συνεχώς τονιζόμενο το γιώτα (ί) από την επίδραση της χρήσης του άι (i). Κάτι τέτοιο δε βεβαιώνεται και προφανώς δεν παρατηρήθηκε.
«σε παράλειψη σημείων στίξης». Ομολογώ ότι δεν καταλαβαίνω τη σύνδεση ανάμεσα στη χρήση γκρίκλις και στη παράλειψη στίξης.
«σε χρήση αγγλικών σημείων στίξης». Εκτός από το ερωτηματικό (?) για το οποίο η ευθύνη μπορεί να βαραίνει και τη διαδεδομένη χρήση του σε διαφήμιση και περιοδικά, ποια άλλα είναι τα αγγλικά σημεία στίξης που χρησιμοποιούνται;
«σε συνδυασμό ελληνικών και λατινικών γραμμάτων σε μία λέξη». Γιατί αυτό δεν είναι αποτέλεσμα της εκμάθησης της γραφής των γλωσσών που χρησιμοποιούν το λατινικό αλφάβητο;
«σε ορθογραφικά λάθη (π.χ. ο αντί για ω)». Ίσως, αλλά πώς εξηγείται η ανορθογραφία σε περιπτώσεις που δεν επηρεάζεται από την αναντιστοιχία του λατινικού με το ελληνικό αλφάβητο; (π.χ ει αντί για ι)
«σε φωνητικά λάθη (κυρίως στους φθόγγους π.χ. κς αντί για ξ)». Έχω την αίσθηση ότι όταν λέμε φωνητικά λάθη εννοούμε λάθη σχετικά με την προφορά και όχι τη γραφή.
«σε σύντμηση λέξεων (π.χ. tespa αντί τέλος πάντων, tpt αντί για τίποτα, dld αντί για δηλαδή κ.α.)». Το κλπ, το Θεσ/νίκη κ.α. προφανώς υπήρξαν πριν από τα γκρίκλις.

Ακόμη, από τη διατύπωση του δημοσιεύματος («φιλόλογοι δήλωσαν», «Οι μαθητές που παραδέχτηκαν ότι τα χρησιμοποιούν») φαίνεται ότι η έρευνα στηρίχτηκε σε ερωτηματολόγια και όχι σε δείγμα γραπτών. Δηλαδή μιλάμε για τη γνώμη που έχουν καθηγητές και μαθητές για τη χρήση των γκρίκλις. Αυτό προφανώς, αν είναι έτσι είναι μεθοδολογικό σφάλμα»

Τέλος, επαν: «το 58,5% των μαθητών θεωρεί ότι η χρήση των greeklish απειλεί την ελληνική γλώσσα, ενώ την ίδια άποψη έχει μόνο το 64,3% των φιλολόγων». Γιατί θα έπρεπε να είναι μεγαλύτερο το ποσοστό;

Η έρευνα είναι επιστημονικοφανής ιδεοληψία.

Προσωπικά επιμένω: KAI ellinika ΚΑΙ ελληνικά ΚΑΙ όπως αλλιώς συνεννοούμαστε.